NL_On an ordinary day. -Pascal Demeester
On an ordinary day. -Pascal Demeester-
Pascal Demeester is een Brusselaar, geboren in Schaerbeek in 1959. Hij studeert aan het E.R.G., stelt tentoon in de galerie Contretype en werkt 12 jaar als mode - en reclamefotograaf in Brussel voor hij meer dan 20 jaar tussen New York en Los Angeles gaat doorbrengen. Ook Parijs en Londen worden tijdelijke toevluchtsoorden. In 2019 vestigt hij zich definitief met zijn vrouw, de Japanse kunstenares Keiko Hamagushi in Brussel. Een terugkeer naar de oorsprong, die zich ook in zijn werk vertaalt.
Het is vanuit New York in 2011 dat hij progressief een artistiek project ontwikkelt, wat begint met een foto-grafisch werk
« Vanishing Point » en « Shelter » (die zich ook in een tentoonstelling en een boek vertaalden).
Onlangs heeft Pascal Demeester zich ook een ruimte gevonden in Brussel (Elsene) waar hij zijn werk kan tentoonstellen. (Instagram @d_e_m_e_e_s_t_e_r).
In zijn vorige expo, "Horror Vacui", stelt hij tekeningen en gravures tentoon. Geen foto's. Zijn progressieve terugkeer naar zijn roots, confronteert hem op natuurlijke wijze met de vraag: "Wie was ik voor mijn opleiding, mijn trauma’s, al de gelezen boeken, de musea en mijn esthetische ervaringen?"
Vandaar dat hij na zijn fotografie-series « Vanishing Point » en « Shelter » als artiest teruggrijpt naar potlood, gouache, houtskool, gravure en papier. Niet zomaar papier, neen, papier met korrel, zodat zijn verlangen naar vormen, contouren en materie er belichaamd worden. Voor Demeester is alles ontstaan bij het getekende, het gegraveerde.
In deze tekeningen van de expo "Horror Vacui" dient ook licht en
schaduw aangebracht te worden. Natuurlijk licht. Vermoedelijk het enige gemeenschappelijke punt met zijn werk als fotograaf.
De complexiteit van deze tekeningen vraagt in vele gevallen om een kalme en trage lectuur. Hierin vindt men reeds een terugkeer naar de oorsprong, lang voor de cultuur (zonder die te negeren, welteverstaan), waar deze artiest zo naar verlangt.
In zijn huidige tentoonstelling, "On an ordinary day", zet dit verlangen, deze redenering, zich verder. Het onderwerp? Een overvloed aan beelden uit het dagelijkse leven in Japan, vele uit Tokyo, die drukke, levendige metropool, maar ook van het platteland, waar de familieleden van zijn vrouw wonen. Ogenschijnlijk van elkaar losstaande beelden. Dat bepaalt de kijker voor zichzelf. Niets wordt opgelegd. Zelf zegt hij daarover: "Algemeen heb ik deze beelden op een simpele, intuïtieve manier opgenomen: zodra een plaats, een situatie me aansprak, vormde zich quasi onmiddellijk een mentale cadrage, een evenwichtige compositie. Ik moest enkel nog de viseur naar m'n oog brengen en afdrukken".
Ondanks de visuele drukte, door de cultuur bepaald, die in Tokyo alomtegenwoordig is, legt Demeester daar niet de nadruk op. Ook hier slaagt hij erin beelden te tonen die een sereniteit, een kalmte ademen. Zowel qua afwezigheid van actoren als grafisch. Soms bijna strak, wat ook een essentiëel onderdeel van deze (bijna tegenstrijdige) Japanse cultuur is.
Op het eerste zicht lijken deze 179 beelden allemaal « foto- grafieën ». Nochtans zijn al deze beelden door een inkjet-printer "getekend". Kleur per kleur, punt per punt (30 inktjets per mm). Of het beeld « uitgevoerd » wordt jet per jet door een printer of kleur per kleur door de hand van de artiest, verandert niets aan het behaalde resultaat. We kijken naar een beeld dat een samenspel van pigmentaire kleuren op een drager is: « een schilderij ». Daarom ook dat Demeester dit beantwoordt met één enkele « foto-grafie ». Niet een « positieve foto-
grafie » (daguerrotype), maar een « negatieve foto-grafie », algemeen bekend als « een negatief ».
Belangrijk is dat een ‘analoge positieve afdruk van een negatief’ een ‘hybride foto-grafisch beeld’ is.
Vandaar de verwijzing naar de ondertitel van deze reeks: "Japan 179 schilderijen, 1 foto-grafie ».
In dit geval zijn de 179 beelden afkomstig van een digitaal bestand door een foto-numeriek apparaat opgenomen. (Maar niks kan dit bewijzen, aan u om me op m’n woord te geloven).
De kijker kan zichzelf vragen stellen bij de natuur van de beelden.
Digitale bestanden, nog voor de print ervan gemaakt is, zijn identiek verdubbelbaar, kopiëerbaar, tot in het oneindige toe. Ze zijn 100% modificeerbaar en ontbreken, in vergelijking met een negatief, de totale authenticiteit als getuige van de opgenomen scène.
Het negatief is uniek. Het komt tot stand via chemie (de energie van fotonen die overgebracht worden op miljarden zouten zilverbromide van het negatief).
Bij alle beelden die op een numeriek bestand opgenomen zijn, kan de kijker zich de vraag stellen over de "echtheid", de "waarheidsgetrouwe weergave" van wat het getoonde beeld inhoudt. Dit in tegenstelling tot het via chemie tot stand gekomen negatief.
Een pootafdruk van een wolf in de sneeuw op een negatief vastgelegd, betekent dat het reële plaatsgevonden heeft.
Bij een opname op een digitaal bestand, bestaat die zekerheid niet. Bij het gebruik van een « foto-numerieke » camera, zoals de naam het zelf zegt, gebeurt er eerst een opname van « fotonen » waarvan de energetische kwantiteit daarna door een analoog/ numerieke convertisseur geïnterpreteerd wordt op een numeriek bestand dat opgebouwd is uit 0 en 1. Er bestaat dus geen sluitende zekerheid dat op dit moment het reële plaatsgevonden heeft, en dat het beeld niet door een artificiële intelligentie of een ander synthese-programma verkregen werd.
De 179 beelden worden « uitgevoerd » op « behangpapier ».
Demeester citeert: "En effet, un des enjeux sociétaux fort importants est aujourd'hui "le processus de confrontation entre la vérité et l'exactitude de la représentation" - Pierre Barboza "Du photographique au numérique", Lharamttan, 1996.
Tekst: Guy Van Laere.